Echodiagnostiek

Risico’s van echodiagnostiek

Er zijn geen complicaties bekend van echodiagnostiek. Niet bij volwassenen, kinderen, of tijdens de zwangerschap.

In theorie zouden geluidsgolven tijdens de zwangerschap schadelijk kunnen zijn voor het ongeboren kind. Bijvoorbeeld door de cavitaties (ontstaan van luchtbellen onder de geluidskop) of door te hoge temperatuur (warmte-ontwikkeling onder de geluidskop). Bij grootschalig onderzoek is hiervan niets gebleken.

Er zou een verband zijn tussen echodiagnostiek en linkshandigheid bij jongetjes. Een verklaring wordt niet gegeven.

Potential adverse ultrasound-related biological effects: a critical review. Shankar H1, Pagel PS. Anesthesiology. 2011 Nov;115(5):1109-24

“Is it safe for my baby?” acoustic exposure of diagnostic ultrasound. Charach R1, Abramowicz J, Shoham-Vardi I, Sheiner E. Harefuah. 2011 Jul;150(7):588-92, 617, 616.

Safety of ultrasonography in pregnancy: WHO systematic review of the literature and meta‐analysis. M. R. Torloni N. Vedmedovska M. Merialdi A. P. Betrán T. Allen R. González L. D. Platt. Ultrasound in Obstetrics and Gynecology, Volume33, Issue5, May 2009, Pages 599-608

Epidemiology of diagnostic ultrasound exposure during pregnancy—European committee for medical ultrasound safety (ECMUS). Kjell Å.Salvesen. European Journal of Ultrasound, Volume 15, Issue 3, October 2002, Pages 165-171

Foute diagnoses met echodiagnostiek tijdens zwangerschap

Er is een kans op een aangeboren afwijking. Ongeveer 3-4% van alle levend geboren babies hebben zo’n aandoening. Deze wordt tijdens de zwangerschap opgespoord met echografie.

Uit een Frans onderzoek bij 526 ongeboren babies blijkt het volgende:
– Van de diagnoses is 8,8% fout positief. Er wordt een afwijking gezien op de echo. Vooral van de urinewegen en het maagdarmkanaal. Maar bij nader onderzoek blijkt er geen afwijking te bestaan.
– De echografist trekt in 9,2% van de scans de verkeerde conclusie. Het klopt dat er een afwijking bestaat. Maar er wordt een foute diagnose gesteld. Meestal betreft het aandoeningen van de hersenen en het hart.

Het veroorzaakt psychologische stress bij de ouders. En “overmedicalisering” van de zwangerschap (vaak naar het ziekenhuis, meer contact met een kinderarts dan nodig, enz).

False positive morphologic diagnoses at the anomaly scan: marginal or real problem, a population-based cohort study. Anne Debost-Legrand. BMC Pregnancy Childbirth. 2014; 14: 112

Echografie alleen is ongeschikt voor het vaststellen borstkanker

Echografie is een makkelijke, onschadelijke, snelle, goedkope en gevoelige methode om borstkanker vast te stellen. “Gevoelig” betekent het zien van een kleine afwijking. Nog voordat deze voelbaar is (1).

Het nadeel is het relatief grote aantal fout positieve afwijkingen (2). Met name kleine verkalkingen (microcalcificaties) worden aangezien voor kwaadaardig. Maar zijn dit niet. Onnodig vervolgonderzoek (zoals biopsie) en onnodige kosten zijn het gevolg. En onnodige onzekerheid voor de vrouw in kwestie.

Daarnaast is dicht borstweefsel een reden dat borstkanker wordt gemist. Circa 1-3% van de kwaadaardige afwijkingen wordt gemist.

Andere beeldvorming kan ook niet alles zichtbaar maken. Zo wordt borstkanker gemist in 8 tot 10% van de gevallen met mammografie (3).

In de meeste landen wordt een combinatie van onderzoeksmethoden aanbevolen als screening.

(1) The good, the bad, and the ugly about breast ultrasound. Rebekah Moan, March 4, 2015.

(2) Breast cancer screening. Susan G. Komen. www5.komen.org, Updated 06/24/19.

(3) Breast Cancer Screening. Erin V Newton Medscape.com, Updated: Apr 10, 2019